مسواکی که ما امروزه استفاده میکنیم راه طولانی را تا به اینجا طی کرده است. پیش از این مردم از وسایل مختلفی از قبیل چوبهای خلال دندان، الیاف گیاهان، شاخه یا ریشههای باریک درختان، پر پرندگان، استخوانهای کوچک حیوانات و خارهای جوجه تیغی برای تمیز کردن دندانها استفاده می کردند.
بعدها آنچه به عنوان مسواک بیشتر مورد استفاده قرار میگرفت، چوبهای سابندهای بودند که باید سر آنها جویده میشد تا الیاف آن کمی نرم شود و بعد از آن، کشیدن این قسمت سابنده روی دندانها باعث پاکی آنها می شد. مسواک با پرزهاي نايلوني يعني آنچه امروزه به عنوان مسواک مي شناسيم در سال نه چندان دور اختراع شد.
مسواک زدن دندانها یکی از ارکان های بسيار مهم در بهداشت دهان و دندان به شمار می آید. دلیل اصلی مسواک زدن برداشتن یک لایه مضر نامرئی از سطح دندان و لثه است که حتی بدون خوردن و آشامیدن نیز بوجود می آید. نام این لایه “پلاک”(plaque) است. پلاک مهمترین علت پوسیدگی دندان و بیماریهای لثه ای است. پلاک دنداني لايه چسبنده اي متشکل از ميکروب ها است که سبب آزردگي و التهاب لثه مي شود. اگر پلاک دنداني تميز نشود، سخت و آهکي شده و تبديل به جرم دنداني مي شود.
مناسب ترين مسواك براي عموم افراد جامعه نرم يا (soft) است. بنابر نياز بيماران خصوصا افرادي كه با فشار و شدت زيادي مسواك مي زنند دندانپزشك مسواك خيلي نرم يا (extra soft) را توصيه ميكند.
بعضي بيماران هم بنا به وضعيت لثه خاص نياز به مسواك متوسط (medium) دارند.
بعضي مارك هاي خوب مسواك در بازار عبارتند از:
ORAL-B
AQUAFRESH
G.U.M
SIGNAL
“هرچي سفت تر مسواك بزنم دندونام تميزتر ميشن”
مسواك زدن با شدت و نيروي زياد دندانها را تميزتر نمي كند بلكه ميناي دندان را از بين مي برد.
روش صحیح مسواک زدن مهم ترین عامل در تمیز شدن دندان و پیشگیری از پوسیدگی هاست.
بعد از مسواک زدن آن را زير شير آب کاملا بشوييد تا باقيمانده مواد غذايي و خمير دندان از روي آن پاک شود. مسواک را در بصورت عمودي بطوريکه سر آن به سمت بالا باشد نگه داريد و اجازه دهيد رطوبت آن با جريان هوا خشک شود. مسواک ها را طوري قرار دهيد که سرهايشان از هم فاصله داشته باشد تا از انتقال آلودگي جلوگيري گردد.
از قرار دادن سرپوش روي مسواک و يا نگه داشتن مسواک در محفظه دربسته بپرهيزيد. محيط مرطوب مانند يک محفظه دربسته نسبت به هواي آزاد بيشتر مستعد رشد ميکروارگانيسم ها مي باشد. هر شش ماه يکبار مسواک خود را عوض کنيد. پرزهاي مسواک در اثر استفاده دچار سايش شده در نتيجه آن کارآيي مسواک براي تميز کردن دندانهاي شما کاهش مي يابد.
مسواک یکی از مهمترین وسایل شخصی است که گاهی افراد به صورت ناخواسته باعث آلوده شدن آن میشوند. باید درباره نگهداری از مسواک خود حساسیت به خرج دهید و هرگز آن را در سرویس بهداشتی قرار ندهید.
محققان به این نتیجه رسیدند که بیش از 60 درصد مسواک هایی که در سرویس بهداشتی قرار داده می شوند، آلوده به میکروب های مدفوع هستند که این موضوع می تواند احتمال بروز عفونت را در بدن بالا ببرد.
محققان پس از بررسی مسواک هایی که در توالت گذاشته می شدند اعلام کردند از هر 10 مسواک 6 مورد آلوده است حتی اگر فرد مصرف کننده کاملا نکته های بهداشتی را رعایت کرده باشد و مسواک را خوب شسته و خشک کرده و در محافظ قرار داده باشد مسواک تا 80 درصد آلوده به ویروس و انگل ها است و می تواند بر سلامت دهان و دندان فرد مصرف کننده اثر منفی بگذارد.
متخصصان پیشنهاد می کنند برای پیشگیری از هر نوع مشکل و ابتلا به بیماری هایی مانند اسهال، هرگز مسواکتان را در توالت قرار ندهید و قبل و بعد از مصرف نیز آن را با آب گرم بشویید.
مسواک زدن نامناسب دندان ها، مخصوصا مسواک های برقی، به میکروب ها فشار وارد می کنند و آنها را در زیر پوست دهان قرار می دهند.
بسیاری از این میکروب ها روی مسواک شما قرار می گیرند و اگر مسواک شما را فرد دیگری استفاده کند، موجب انتقال میکروب ها به دهان خود می شود.
باکتری ها در محیط مرطوب رشد می کنند، پس بعد از هر بار شستن مسواک، آن را در جایی قرار دهید تا خوب خشک شود.
بهترین روش برای کاهش میزان باکتری مسواک این است که به طور مرتب، مسواکتان را عوض کنید.
انجمن دندانپزشکی امریکا توصیه کرده که هر 3 تا 4 ماه یک بار، مسواک خود را تعویض کنید.
اگر موی مسواک فرسوه شده ، و یا بیمار هستید و یا دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستید، به طور مرتب باید مسواک خود را تعویض کنید.
اگر دارای مسواک برقی هستید، سر مسواک خود را عوض کنید.